ویتامین c یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند به بدن برای حفظ سلامت عمومی کمک کند. در تحقیقات متعدد ثابت شده است که کمبود ویتامین c باعث بروز بیماری های مختف از جمله فشار خون بالا، مشکلات کیسه صفرا،گرفتگی عروق، انواع سرطان و سکته های قلبی و مغزی خواهد شد.این ویتامین می تواند مانع فعالیت آسیب زای رادیکال های آزاد در بدن شود. در واقع زمانی که بدن در معرض آلودگی هوا یا دود سیگار قرار می گیرد، تولید رادیکال های آزاد افزایش پیدا می کند که ویتامین c می تواند مانع فعالیت آن ها شود.
نقش ویتامین C بر سلامتی
ویتامین c یا اسیدآسکوربیک ویتامینی ضروری برای بدن است و تاکنون مزایای زیادی از این ویتامین در منابع علمی ذکر شده است. یکی از شناخته شده ترین وظایف این ویتامین تاثیر مثبت آن در تقویت سیستم ایمنی، مهار رادیکالهای آزاد و جلوگیری از استرس اکسیداتیو سلولی است. این ویتامین خاصیت آنتی اکسیدانی ویژه ای دارد و با سرکوب رادیکالهای آزاد از سلولها در برابر آسیب استرس سلولی محافظت می کند. کلاژن پروتئین مهم پوستی است و به نوعی داربست پوست به شمار می آید. کاهش تولید کلاژن موجب چین و چروک پوست، پیری زودرس، افتادگی و شل شدن پوست می شود. ویتامین c در چرخه تولید کلاژن شرکت می کند و تولید آن را سرعت می بخشد. با افزایش سن، بطور طبیعی سنتز کلاژن در پوست کاهش میابد و موجب ظاهر شدن چین و چروک می گردد. لذا تحریک تولید کلاژن توسط ویتامین C این فرایند را تا حدودی کند می کند. ویتامین C در پوست بعنوان آنتی اکسیدان نیز عمل می کند و از پوست در برابر آسیب های اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت می کند. ویتامین c موجب بهبود و ترمیم سریع زخمها می شود و بازسازی آسیب های بافتی را تسهیل می کند. این ویتامین با خاصیت آنتی اکسیدانی بی نظیر خود از التهاب لثه و دندانها نیز جلوگیری می کند و مانع از عفونت باکتریایی لثه و دندانها می شود.
ویتامین ث برای ساخت کلاژن لازم است. بدن به این ماده برای سلامت و اصلاح بافت‌های مختلف بدن نیاز دارد، این بافت‌ها عبارتند از:
- پوست
- استخوان
- غضروف
- رباط‌ها و تاندون‌ها
- دیواره رگ‌های خونی
- دندانها
آیا مصرف بیش از اندازه ویتامین مشکل ساز می شود؟
همانطور که اشاره شد ویتامین c قابل ذخیره نیست و در صورت مصرف زیاد از طریق ادار دفع می شود. اما مصرف بیش از حد این ویتامین می تواند مشکلات گوارشی و سنگ کلیه را ایجاد کند. بنابراین توصیه می شود از منابع طبیعی ویتامین c به میزان کافی استفاده شود.
ویتامین c در چه موادی یافت می شود؟
ویتامین c در مرکبات مثل پرتقال، لیمو شیرین، لیمو ترش، نارنج، نارنگی،آناناس، کیوی، گوجه فرنگی، پیاز، سبزیجات و فلفل سبز و قرمز یافت می شود. توجه داشته باشید در مرحله اول، خانواده مرکبات یکی از اصلی ترین منابع تامین کننده ویتامین c محسوب می شوند.
غذاهای سرشار از ویتامین ث گوناگونی وجود دارد، این غذاها شامل:
- مرکبات، مانند پرتقال، گریپ فروت، لیمو ترش و شیرین
- انواع توت‌ها یا بری‌ها مانند توت فرنگی،بلوبری و کرنبری
- گرمک و هندوانه
- میوه‌ی کیوی
- سبزیجاتی مانند اسفناج، فلفل سبز و قرمز، گوجه، گل کلم، کاهو، بروکلی، کلم بروکسل، سیب زمینی
علائم کمبود ویتامین C چیست؟
اولین علائم کمبود ویتامین ث عبارتند از:
- ضعف و خستگی
- درد مفاصل و ماهیچه‌ها
- به راحتی کبود شدن
- نقاطی که همچون کبودی‌های کوچک قرمز و آبی روی پوست به نظر می‌رسند.
دیگر علائم شامل:
- خشکی پوست
- مو خوره
- ورم و تغییر رنگ لثه‌ها
- خونریزی ناگهانی و غیرمنتظره از لثه‌ها
- خون دماغ شدن
- بهبود نیافتن زخمها
- مشکلاتی در غلبه بر عفونت‌ها
- خونریزی مفاصل که باعث درد مفصل شدید می‌شود
- تغییرات استخوانی
- از دست دادن دندان
- از دست دادن وزن
درمان کمبود ویتامین C چیست؟
با اضافه کردن ویتامین C می‌توان کمبود آن را در رژیم غذایی جبران کرد. این کار را با مصرف مکمل‌های ویتامین C و یا با خوردن مواد غذایی سرشار از ویتامین ث می‌توان انجام داد. بعد از گذشت مدتی می‌توان مصرف مکمل‌های ویتامین ث را متوقف کرد. با این همه مصرف مواد غذایی سرشار از این ویتامین حتی بعد از قطع مصرف مکمل‌ها باید ادامه داشته باشد. این کار کمک می‌کند تا شخص دوباره به کمبود ویتامین ث مبتلا نشود.
افراد دچار کمبود ویتامین ث معمولاً به صورت کامل بهبود پیدا می‌کنند. زمانی که درمان با جایگزین کردن منابع ویتامین ث شروع می‌شود، به سرعت طی چند روز یا چند هفته علائم بیماری بهبود پیدا می‌کنند.
پیشگیری از کمبود ویتامین C
با داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم که دارای مقادیر کافی میوه و سبزیجات غنی از ویتامین C باشد می‌توان از کمبود این ماده غذایی پیشگیری کرد. به عنوان مثال خوردن روزانه‌ی یک پرتقال بزرگ تا حدود زیادی نیاز بدن به ویتامین ث را تامین خواهد کرد.